‘Sweet Home Alabama’ van Lynyrd Skynyrd is met afstand het beroemdste namedropping-lied dat ik ken. Vanaf de start van de Top 2000 staat deze hit uit 1974 bijvoorbeeld elk jaar ergens tussen nummer 230 en 440 op de lijst. Belangrijker is dat er over dit lied al heel veel is gezegd en geschreven. Door de betrokken artiesten zelf, door journalisten, door fans. Zelfs door politici. Het eerste couplet zet de toon:
“Well I heard Mister Young sing about her [‘her’ verwijst hier naar de staat Alabama, CB] / Well, I heard ol’ Neil put her down / Well, I hope Neil Young will remember / A Southern man don’t need him around anyhow.”
Als de naam van een artiest in een liedjes voorkomt, is dat meestal op te vatten als een speels eerbetoon of als vette knipoog. Hier valt de naam van Neil Young – nota bene drie keer – op een wat minder vriendelijke manier. Waar ging dit over?
Neil Young, woonachtig in de VS maar Canadees van geboorte, had begin jaren ’70 veel inwoners van de zuidelijke staten van de VS behoorlijk op de tenen getrapt met twee protestsongs: ‘Southern Man’ (van After the Goldrush) en ‘Alabama’ (van Harvest). Daarin nam hij de segregatie en het nog steeds sterke racisme in het Zuiden fel onder vuur. Een reactie kon bijna niet uitblijven. Lynyrd Skynyrd (spreek uit: ‘lĕh-‘nérd ‘skin-‘nérd), een uitgesproken Zuidelijke band, antwoordde dan ook in 1974 met een eigen nummer: ‘Sweet Home Alabama’.
Volgens sommige media vormde dit loflied op de staat Alabama het begin van een ‘grote rockvete’ tussen Neil Young en Lynyrd Skynyrd. Wat daarvan waar is? Feit is dat voorman Ronnie van Zant en de andere bandleden Youngs muzikale aanklachten veel te generaliserend vonden. Niet elke Southern Man was tenslotte een racist. Maar feit is ook dat beide artiesten fans van elkaar waren en dat ze naderhand veel moeite deden om die zogenaamde vete te ontkrachten. Ronnie Van Zant, die een paar jaar later bij een vliegtuigongeluk zou omkomen, droeg tijdens optredens bijvoorbeeld vaak een T-shirt met Youngs beeltenis erop.
Namedropping was in dit geval dus niet zo onschuldig. Sterker nog, ‘Sweet Home Alabama’ maakte ook allerlei krachten buiten de muziek los. Concerten van Lynyrd Skynyrd werden een tijdlang goed bezocht door rechts-extreme blanken. Een uiterst conservatieve politicus van de rechterflank adopteerde het nummer als zijn lijflied. En in progressieve kringen kreeg de band het negatieve ‘redneck’stempel. Wat volgens de band was begonnen als een goedbedoelde grap met serieuze ondertoon ging uiteindelijk een totaal eigen leven leiden.
‘Sweet Home Alabama’ leidde in 2001 zelfs tot een nieuw ‘antwoordnummer’, met namedropping en al, van The Drive-By Truckers. In ‘Ronnie and Neil’ doet deze Zuidelijke band een bezielde poging om waarheid en mythe over het Amerikaanse Zuiden – en over Neil en Ronnie – te ontwarren. Het wachten is nu op iemand die de eerbiedwaardige traditie voortzet met een lied over Ronnie, Neil en The Drive-By Truckers.