augustus | 2015 | GOEIE NUMMERS

Afgelopen zondag zag ik in de bioscoop Amy, de veelbesproken documentaire over het leven van Amy Winehouse. Toen ik twee uur later weer buiten stond, was ik behoorlijk door elkaar geschud. Vragen die in de film vaak onuitgesproken werden gesteld, spookten door mijn hoofd.

Allereerst de schuldvraag. Want wie was nu eigenlijk verantwoordelijk voor Amy’s ondergang? Was het haar echtgenoot Blake Fielder-Civil, de flierefluitende flapdrol die haar harddrugs leerde gebruiken? Haar vader Mitch, die meer oog had voor zijn eigen welzijn dan dat van zijn dochter? Het zijn allebei goede kandidaten, maar je kunt ook denken aan haar opportunistische manager of aan de papparazzi-hyena’s. Of misschien was het uiteindelijk, zoals zo vaak, een totaal van factoren, waarvan Amy zelf uiteindelijk de belangrijkste was.

Het is ook wel erg gemakkelijk om achteraf en vanaf de zijlijn te oordelen. Amy’s leven lijkt toch het meest – of is dat ook wijsheid achteraf? – een disaster waiting to happen, een pure tragedie. Back To Black, zoals Amy zelf al zong. De schuldvraag wijkt al snel voor ontroering en medelijden. De meeslepende nummers in de soundtrack – sommige overbekend, maar ook enkele voor mij onbekende nummers – maken de beklemming soms zo groot dat je de zangeres wel zou willen oppakken om haar tegen zichzelf en al het andere kwaad in de wereld te beschermen.

Amy Winehouse, zo wordt wel duidelijk, kreeg van jongs af aan thuis onvoldoende tegengas van haar moeder, en haar vader schitterde vooral door afwezigheid. Ze was ook verslavingsgevoelig en viel voor de verkeerde mannen. Er gaapte een ongelooflijke kloof tussen haar muzikale talent en haar vaardigheid om om te gaan met de roem, de druk en de verleidingen. De oude jazz-crooner Tony Bennet, die niet lang voor Amy’s dood een duet met haar opnam, vat het het mooiste samen: ‘Als je geluk hebt, leef je lang genoeg om te leren leven. Die tijd kreeg Amy niet.’

Ik ging ook nadenken over mijn eigen rol als popfan of als consument van roddelnieuws. Want ik kan niet ontkennen dat dat ook voor mij een bepaalde bekoring heeft; misschien heb ik zelfs wel eens gelachen om een Amy Winehouse-grap van Jay Leno of een andere lolbroek. Het zou allicht iets helpen als we voortaan die roddelbladen links lieten liggen.

Amy zet je aan het denken en sleurt je mee door het – te korte – leven van de waarschijnlijk grootste zangeres van deze eeuw. Check it out.

In 1977 lanceerde ruimteorganisatie NASA twee onbemande ruimteschepen om de randen van het zonnestelsel te onderzoeken: Voyager 1 en Voyager 2. Aan boord bevinden zich, inmiddels op miljarden kilometers bij ons vandaan, onder meer enkele ‘gouden platen’ met geluidsopnames en afbeeldingen van de aarde, las ik vorige week op NRC.nl. Het doel ervan is, aldus NASA, ‘om het verhaal van onze wereld te communiceren met buitenaardse wezens’.

De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie selecteerde voor buitenaardse oren destijds onder meer het geluid van een kus, van een moeder die haar huilende baby troost, van allerlei dieren, van het weer, van treinen, schepen, een tractor en paard en wagen. Ook welkomstgroeten voor de aliens, in maar liefst 55 Aardse talen, ontbreken niet. Een deel van de geluidsfragmenten kun je nu beluisteren via Soundcloud.

Wat niet op Soundcloud staat, maar wel op die gouden platen voor extraterrestials, zijn iconische muziekstukken, variërend van Bach, Beethoven en Mozart tot een Javaans gamelanorkest en ‘Johnny B. Goode’ van Chuck Berry. Zie de lijst op de NASA-site.

Aangespoord door deze intrigerende onderneming begon ik ogenblikkelijk te denken aan de popliedjes we nu, bijna veertig jaar later, aan die gouden platen zouden moeten toevoegen. En dan dus niet gemakzuchtig heel Spotify in gecomprimeerd formaat erop kieperen, want daar kunnen die buitenaardse figuren natuurlijk niets mee. Ik bedoel met zorg een stuk of tien essentiële liedjes uitkiezen die hun een goed en interessant beeld geven van ons als Aardige wezens.

Nog niet zo eenvoudig, de keuze is tenslotte immens. Maar Stevie Wonders Superstition mag natuurlijk niet ontbreken, daarmee hebben we geloof, bijgeloof en ongeloof in één keer te pakken. Bovendien is het een voordeel dat die aliens waarschijnlijk meteen de groove herkennen – dat breekt het ijs.

Dan ‘Blowing In The Wind’ van Dylan. Niet te missen. Want mensen blijven altijd vragen stellen en naar antwoorden zoeken, zo zijn we nu eenmaal, daar dienen die andere wezens zo snel mogelijk aan te wennen. En Daniël Lohues met Annelie: hier op deze planeet heb je dus jongen en meisje, en tja, dat levert vaak ontmoetingen, verliefdheden en soms ook wat gedoe op. Dan weten ze dat ook maar.

Ik kan zo nog wel even doorgaan, maar ik ben eigenlijk minstens zo benieuwd naar wat anderen naar onze heelalgenoten zouden sturen – en waarom. Dus laat het weten, Goeie Nummers is blij met jouw Gouden Plaat-suggesties!