Als je geregeld naar een popconcert gaat, moet het je zijn opgevallen: de man-vrouwverhouding in het publiek is soms wel heel scheef. Hoe komt dat, waarom hebben sommige acts vooral mannelijke of vooral vrouwelijke fans? Over deze prangende gender-kwestie breek ik me al lange tijd vergeefs het hoofd. En vandaag roep ik je hulp in.
Ik heb wel een paar voorzichtige hypotheses. De eerste, meest voor de hand liggende: uiterlijk. Een opvallend knappe mannelijke act – denk aan Justin Bieber, John Mayer, Jon Bon Jovi– trekt vaak veel vrouwelijke fans. Andersom bestaat het publiek van Taylor Swift, Katy Perry, Beyoncé of Mariah Carey volgens mijn – beperkte – observaties echter niet vooral uit mannen. Soul/R&B-zangeressen Lauryn Hill en Erykah Badu schijnen wel een grote mannelijke fanbase te hebben. Ik heb geen idee waarom.
De tweede: sexyness. Toch net iets anders dan een knap uiterlijk. Hoe verklaar je anders dat lelijke apen als Mick Jagger en Keith Richards altijd al zo goed hebben gelegen bij de dames? En dat doorleefde types als Marianne Faithful en Lucinda Williams ook nu nog zoveel heren op de been krijgen? Met deze hypothese word ik al iets warmer, geloof ik.
Nummer drie: muziekgenre. Daar zijn ook concrete aanwijzingen voor. Zo schijnt R&B vooral vrouwelijke fans te trekken, en blues(rock) juist overwegend mannen – bewijs voor dat laatste persoonlijk waargenomen op het festival Ribs & Blues in Raalte. Ook vrijwel exclusief voor mannen: ‘muzikantenmuziek’ met vernuftige akkoordenreeksen en virtuoze solo’s (Steely Dan, Richard Thompson, Larry Carlton). Het publiek bij deze optredens heeft het overigens te druk met de kunst van de gitaargoden afkijken om de vrouwen te missen.
Last but not least: de teksten. Iets in de toon of in de onderwerpen die de artiest kiest, maakt dat mannen of vrouwen er bijna exclusief op aanslaan. Zo heb ik het vermoeden – flinke slag om de arm – dat sommige vrouwelijke singer-songwriters vooral voor seksegenoten zingen (Tori Amos, Alanis Morisette, Sinéad O’Connor), omdat zij in hun liedjes nadrukkelijker dan anderen de positie van vrouwen vertegenwoordigen.
Het is duidelijk: ik speculeer, zoek, twijfel, spreek mezelf tegen en zit vol met vooroordelen. En ik mis harde gegevens. Ik kom er niet uit. Zelfs gender-bender David Bowie, een artiest met een behoorlijk evenwichtige fanbase, helpt me met zijn Boys Keep Swinging niet uit de brand.
Heb jíj een idee waarom sommige acts zo’n sekse-scheve fanbase hebben – laat het weten bij de reactiemogelijkheid hieronder! Met de wisdom of the crowds komen we misschien steeds dichter bij een definitieve verklaring. Alvast veel dank voor je hulp!
Wat kent folkmuziek, zowel de Britse als de Amerikaanse variant, toch een bijzondere flexibiliteit. Hoe diep de wortels van het genre ook reiken, het zuigt even gemakkelijk invloeden uit rock, country en pop in zich op (Dylan, Byrds, Fairport Convention) als uit jazz (Van Morrison, Joni Mitchell, John Martyn of, recenter, Ryley Walker). En bij de folkartiesten van nu valt vooral de bloeiende samenwerking met moderne elektronica op.
Maar het allerleukste aan folk vind ik het weirde dat je er vaak in aantreft: als luisteraar ben je als Alice die door een spiegel in een wonderwereld stapt: klein is daar groot, groot is klein, sprookjesfiguren lopen naast gewone mensen, een servies is een drumstel, de tijd stroomt trager. Even is het raar, maar al snel vind je het zo logisch als wat. Vandaag presenteert Goeie Nummers vier van die vreemde moderne folkies, drie van eigen bodem en eentje uit de VS.
De Amerikaan Andrew Bird (1973) timmert al een tijdje aan de weg. Sinds zijn solodebuut Weather Systems (2003) bracht de klassiek geschoolde multi-instrumentalist tien platen vol muzikale verrassingen uit. Bird is beïnvloed door Ierse en Schotse folk, klassieke muziek en jazz, maar werkt ook met repeterende loops. Zijn album 
Eerie Wanda is het geesteskind van de Nederlands-Kroatische Marina Tadic. Na debuutalbum Hum (2016) verscheen onlangs opvolger Pet Towns. Centraal staan akoestische gitaar en dromerige zanglijnen, daarachter doemt af en toe een gek retro-orgeltje op, wat suggestieve percussie, flarden Beach Boys, Jefferson Airplane, Beach House, een elektrische gitaar. De liedjes lijken eenvoudig, maar suggereren steeds een dubbele bodem. Check out de nieuwe single 
Eefje de Visser (1986) is de enige neofolkie in dit rijtje die in het Nederlands zingt. De Utrechtse won in 2009 de Grote Prijs van Nederland in de categorie singer-songwriter en maakte tot nu toe drie goed ontvangen albums vol ingenieuze en poëtische liedjes. De zangeres-gitariste werkt steeds nadrukkelijker met elektronica en laat zich live soms louter door loops en drumcomputer begeleiden. Hier is De Visser met 
De muziek van Luwten, de band van Tessa Douwstra, wordt wel knisper-folktronic genoemd, geen gekke benaming. Op het titelloze debuutalbum uit 2017 werkt Douwstra samen met geluidskunstenaar-percussionist Frank Wienk (aka Brinkbeats). Rondom Douwstra’s hypnotiserende zang, die soms doet denken aan Suzanne Vega, bouwt Wienk een minimalistisch geluidsdecor dat toch warm aanvoelt. Bekijk hier 
Bijzonder hoe deze artiesten de oude traditie koppelen aan een 21e-eeuws levensgevoel, met soundscapes die toegang bieden tot een parallelle werkelijkheid, ver weg van de moderne wereld van sociale media, drukte en sociale druk. Check gerust in, zou ik zeggen.
Aangestoken door het weer van deze week ging ik op zoek naar het mooiste poplied over regen. Wie zoiets onderneemt moet wel tegen een beetje nattigheid bestand zijn. De overvloed dus eerst maar eens ingedamd: nummers als It’s Raining Men (Weather Girls) of It’s Raining Love (Ariana Grande) vielen af – het moest gaan over eerlijke echte regendruppels. Regenboog- en onweerliedjes dus idem dito, evenals filmsongs als Singing in the Rain en Raindrops Keep Fallin’ On My Head – het liedje moest zich zonder visuele hulp kunnen redden.
Bij het doorwaden van alles wat dan overblijft, valt op dat regen echt multifunctioneel is: het kan heel verschillende, zelfs totaal tegengestelde betekenissen krijgen. De eerste: straf. De basis voor dit oerbeeld is natuurlijk de oudtestamentische zondvloed die Noach met familie en dieren in de ark wisten te overleven. Voorbeelden: oer-apocalypsnummers A Hard Rain’s A Gonna Fall (Bob Dylan) en Who’ll Stop The Rain (Creedence Clearwater Revival) en het veel recentere 
Het hemelwater kan ook groei symboliseren: Make it Rain (Anouk), 
Maar meestal betekent regen ‘gewoon’ somberheid en eenzaamheid. Logisch. Het gevoel opgesloten te zitten, twijfelend of die plensbui ooit nog ophoudt, het is voor velen herkenbaar. Voorbeelden uit eigen land: Ritme van de Regen (Rob de Nijs), 
Het mooiste regenlied blijft voor mij toch 
Tony Joe White is altijd goed met beelden, of het nu gaat om steamy windows of polk salad. In Rainy Night in Georgia wordt de zanger op zijn zoektocht naar een warm onderkomen ver van huis omringd door een koffer, autobussen, taxi’s, neonreclames en de gestaag neervallende regen. Een portretfoto van zijn geliefde biedt nog een beetje troost, en dat is ook meer dan welkom: ‘Lord, I believe it’s rainin’ all over the world’. Meer woorden waren niet nodig om dit tot een klassiek regenlied te maken.
GOEIE NUMMERS 