Soms hoor je een plaat waar recensenten dolenthousiast over zijn, maar die jou niets doet. Je vraagt je af of het aan jou ligt, of je misschien nog een keer moet luisteren, op een beter tijdstip – en soms is dat ook zo – maar soms krijg je geleidelijk het vermoeden dat je misschien een van de weinigen bent die ziet dat de keizer geen kleren aanheeft.

Ik had dat bijvoorbeeld bij Morning Phase van Beck, prominent aanwezig in de albumlijstjes van 2014: suffe prut van de voormalige ‘wonderboy’. En Michael Kiwanuka’s bejubelde Love & Hate uit 2016, dat mij in tegenstelling tot zijn eersteling volkomen koud liet. Vorig najaar kwam er een album uit dat zo’n zelfde discussie opriep, niet zozeer bij mij, maar tussen popjournalisten en fans: Ghosteen van Nick Cave.

Ghosteen gaat over rouw. Het album staat in het teken van de dood van Caves vijftienjarige zoon Arthur in 2015. Het uitgesponnen, stemmige album kreeg uitstekende kritieken: OOR (Jan Denekamp) noemde Ghosteen ‘een confronterend, ontroerend, troostend en bij vlagen erg imposant werkstuk’, de Volkskrant (Gijsbert Kamer) sprak van ‘een intens fraai kunstwerk’ en deelde de maximale 5 sterren uit. Toonaangevende buitenlandse media als The Guardian, Uncut en Pitchfork dachten er in grote lijnen hetzelfde over.

Maar er klonken ook andere geluiden. Rootsradio-coryfee Hubert van Hoof waste begin januari zijn vrienden van popmagazine Heaven bij hun 20-jarig jubileum de oren vanwege hun lovende woorden voor Ghosteen. Voormalig VPRO-dj Jaap Boots, groot fan van Cave, noemde het album op Twitter ‘een draak’, en hij vond op social media behoorlijk wat gelijkgestemden. Waar zijn de gitaarerupties, de ‘rock-‘n-roll’, Caves woeste en theatrale gebaren van weleer? was de klacht. Een enkeling noemde de plaat van zijn held zelfs ‘meer een luisterboek dan een muziekalbum’.

Als de oordelen van liefhebbers en recensenten uiteenlopen, is dat meestal omdat de laatsten kritischer zijn dan de eersten – vergelijk bijvoorbeeld op AllMusic.com de AllMusic Ratings en de User Ratings van een willekeurige artiest. Maar hier is het dus precies andersom: de fans zijn kritischer dan de critici. Hoe kan dat?

In Twitter-commentaren geven sommige fans af op wat zij ‘de kerk van Cave’ noemen’. Jaap Boots heeft het over de ‘messias-mist’ die om de Australische zanger heen hangt sinds hij zijn zoon verloor, net als bij Eric Clapton ten tijde van Tears In Heaven. ‘Als het maar zielig is en de auteur het zelf heeft meegemaakt’.

Volkskrant-columnist Peter Middendorp verbaasde zich onlangs over iets vergelijkbaars. Hij las het bejubelde Vallen is als vliegen van Manon Uphoff, een autobiografische roman over misbruik in het gezin, en verbaasde zich over de unaniem positieve recensies. Middendorp veronderstelt dat recensenten het moeilijk vinden om kritisch te zijn over een autobiografisch kunstwerk dat gaat over groot persoonlijk leed. De kunstenaar is immers ook slachtoffer. Op dezelfde manier lijkt het album over het grote verlies van Cave en zijn gezin eerder te vragen om steun dan om een objectief oordeel.

Wie heeft er gelijk – ervan uitgaande dat je in een geval als dit van ‘gelijk’ kunt spreken – de recensenten of de fans? Op voorhand neig ik naar de fans. Zij hebben tenslotte emotioneel en financieel veel in de relatie met hun idool geïnvesteerd. Zij kunnen ten opzichte van Cave egoïstischer en veeleisender zijn dan journalisten. En dus eerlijker.

In interviews heeft Nick Cave duidelijk gemaakt dat het contact met zijn fans heel veel voor hem betekent, tijdens concerten maar ook via zijn indrukwekkende blog The Red Hand Files. Dat zal in deze omstandigheden niet anders zijn. De rouwende vader in hem zal vooral steun nodig hebben; de artiest in hem juist een eerlijke beoordeling. Van de fans krijgt hij het allebei.

Maar is Ghosteen nu een meesterwerk of een draak – of iets ertussenin? Ik ben daar nog niet uit. Het is geen album dat je heel snel kunt doorgronden. Maar via deze link kun je je eigen oordeel vormen. Check it out.