Wat zegt een naam?

Romeo & JulietIn het beroemde toneelstuk van William Shakespeare stelt Juliet de retorische vraag What’s in a name? Ze wil ermee zeggen dat Romeo’s achternaam voor haar niet telt – het gaat om wie hij is. Met andere woorden: vergeet de naam, die betekent niets, dat is een toevalligheid, loze ballast, buitenkant. Wat er toe doet, dat is de binnenkant van de naamdrager, hoe die zijn of haar leven invult. Het klinkt als een uitspraak waar je niets tegenin kunt brengen – maar is het ook waar?

George BakerVoor popmuzikanten ligt het toch iets anders. Solo-artiesten kunnen natuurlijk wel gewoon ‘als zichzelf’ opereren, maar hun eigennaam is ook een merk: de artiestennaam moet lekker bekken, niet al te gewoon zijn, een tijdlang meegaan en ook de juiste uitstraling hebben. Als je Hans Bouwens heet, verwacht je dat mensen George Baker waarschijnlijk toch wat exotischer vinden, en als je bij de burgerlijke stand Stefani Joanne Angelina Germanotta heet, kort je dat misschien liever af tot Lady Gaga.

Elvis Costello2Er zijn ook artiesten die via hun pseudoniem hun inspiratiebronnen tonen. Bob Dylan, geboren als Robert Allen Zimmerman, ontleende zijn artiestennaam aan de door hem bewonderde Welshe dichter Dylan Thomas. Elvis Costello (Declan McManus) deed hetzelfde met Elvis Presley, en in ons eigen land vernoemde Jett Rebel (Jelte Steven Tuinstra) zich naar het nummer Rebel Rebel van rolmodel David Bowie. Zo’n naam zegt dus echt wel iets.

The Kinks2In tegenstelling tot solo-artiesten moeten bands sowieso een naam kiezen. Bovendien moeten de bandleden het onderling eens worden – ga er maar aan staan. Veel beginnende bandjes breken zich dan ook het hoofd over een geschikte naam. Zo gingen de Britse broers Davies en hun medemuzikanten door het leven als The Ray Davies Quartet, The Pete Quaife Quartet, The Ramrods, The Bo-Weevils en The Ravens voordat ze uiteindelijk The Kinks werden.

muddy waters2Om hun eigen merk te ‘laden’ vernoemen sommige bands zich naar een songtitel van hun favoriete artiest. Het Schotse Deacon Blue toonde zich schatplichtig aan Steely Dan (Deacon Blues), Radiohead aan Talking Heads (Radio Head) en The Sisters of Mercy aan Leonard Cohen (The Sisters of Mercy). De lijst van zulke ‘inspiratie-bandnamen’ is lang, met als beroemdste voorbeeld natuurlijk The Rolling Stones. De jonge Britten waren begin jaren 60 zo wild van de Amerikaanse blues dat ze Muddy Waters’ tekstregel ‘I’m a rollin’ stone’ (uit Mannish Boy) gewoon letterlijk namen.

Zangeres zonder NaamAl met al zit Juliet er dus behoorlijk naast als het over de popwereld gaat: de naam is allesbehalve onbelangrijk. Maar we moeten het ook niet overdrijven. Want de woordbetekenis van de band- of artiestennaam, de betekenis die zich bij eerste kennismaking aan je opdringt, verdwijnt op den duur steeds meer naar de achtergrond. Net zolang tot de naam synoniem is geworden met de bijbehorende muziek en muzikanten.

Doe Maar2Ga maar na: het woordkoppel Doe Maar is nauwelijks nog herkenbaar als veelgebruikte idiomatische uitdrukking – het staat in de eerste plaats voor De Band die de Nederlandstalige Popmuziek Volwassen Maakte. De eerste indruk van The Beatles, een wat flauwe woordspeling, werd al snel volledig overvleugeld door hun fenomenale nummers en hun frisse optreden. Deze transformatie was Romeo en Juliet helaas niet gegeven; hun naam bleef aan hen kleven, met alle ellende van dien. Voorzichtige conclusie: in de popmuziek heerst meer rechtvaardigheid dan in de liefde.

Wat is voor jou de gaafste bandnaam ooit – en waarom? Laat het weten bij reageer-optie hieronder!

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s