In kringen van literatuurliefhebbers ontstond een tijdje geleden ophef over de ‘hertaling’ van Louis Couperus’ klassieker Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan (1906) in hedendaags Nederlands. Voor- en tegenstanders vlogen elkaar in de haren. Sommigen loofden de poging om een ontoegankelijk geworden meesterwerk naar een nieuw (en jong) leespubliek te brengen, anderen spraken van verminking van een onaantastbare tekst.

Ik moest aan deze discussie denken toen ik gisteren een artikel las over de speciale heruitgave van het Beatles-album Abbey Road (1969) vanwege het vijftigjarige jubileum. De acht sporen van het oorspronkelijke album, dat werd geproduceerd door de legendarische George Martin, zijn door diens zoon – en topproducer – Giles voor deze re-issue opgepoetst met behulp van de nieuwste studiotechnieken.

Net zoals in de literatuur ontvlamt er in de popmuziek vaak een felle discussie over de nieuwe aangepaste versie. Gek eigenlijk. Want zowel bij boek en als bij popalbum kunnen de fans gewoon kiezen uit beide versies – de oorspronkelijke én de nieuwe – dus niemand hoeft iets tekort te komen. Toch worden de discussies worden vaak op het scherpst van de snede gestreden. Waarom?

Misschien is een vergelijking met de wereld van de cinema verhelderend. Denk aan een ingekleurde Laurel & Hardy- of Buster Keaton-film, het zou vloeken in de kerk zijn. Als je in je jeugd van deze zwart-witfilms hebt genoten, is zo’n ingekleurde versie een affront. De aanpassing tast je dierbare jeugdherinneringen aan. Ingekleurd, hoewel meer waarheidsgetrouw dan zwart-wit, is voor de fan gewoon niet echt.

Zoiets moet het ook zijn met geluidstechnisch afgestofte classic albums. Het zijn dezelfde artiesten die dezelfde noten speelden en zongen, maar ze klinken niet echt, niet zoals jij ze al tientallen jaren kent. Vaak heb je het album al je halve leven met je mee gedragen. Met hun gedraai aan knoppen verbreken die vermaledijde producers vervolgens de diepgekoesterde band tussen jou en de artiest. Het is niet gek als mensen dan flippen.

Elke producer die aan zo’n oppoets-klus begint, weet wat hij over zich afroept. Net als de hertaler van een literaire klassieker. Beiden geven zich ongelooflijk veel moeite om iets af te leveren waarvan ze weten dat het hen weinig lof en veel hoon zal opleveren. Waarom laten ze het meesterwerk dan niet intact? Ik vermoed dat ze gedreven worden door dezelfde onuitwisbare jeugdherinneringen. En dat ze het zichzelf niet zouden vergeven als het gekoesterde kunstwerk niet op zijn allermooist in de openbaarheid zou verschijnen, of erger nog, als het door onvoldoende aandacht in de vergetelheid zou verdwijnen.