Overmorgen is het Vaderdag. Daarom is Goeie Nummers deze week op zoek gegaan naar een passende popsong om af te spelen als je hem zondagochtend, zeg maar, ontbijt op bed brengt. En hoewel er flink wat goeie vader-nummers bestaan, bleek het geen eenvoudige opgave om een echt goed vaderdaglied te vinden.

Singer-songwriter Loudon Wainwright III heeft waarschijnlijk meer dan welke artiest ook over gezinsrelaties geschreven, onder meer over zijn vader. Maar in liedjes als Older Than My Old Man Now en Surviving Twin slaat hij de spijker zo nauwkeurig op de kop dat de gezelligheid er enigszins onder lijdt. En wat ook niet echt stemmingsverhogend werkt – de zanger zingt over een vader die er niet meer is.

Dit laatste probleem komen we vaker tegen. Denk aan fraaie odes als My Old Man (Ian Dury and The Blockheads), Dance With My Father (Luther Vandross) en The Good Life (Blackberry Smoke), of aan meeslepende songs als Old Man Down van Chris Smither en My Father’s House  van Bruce Springsteen. De zoons zetten hun vaders allemaal fraai op een voetstuk, maar de man in kwestie kan het niet meer horen.

Ik vroeg me af waarom de zoons zo vaak zingen over overleden vaders. Kan een goed vaderliedje pas ontstaan uit gemis, is dit verschijnsel een bevestiging van het cliché dat mannen moeite hebben hun gevoelens te uiten? Voelt de ode van de zoon aan de vader misschien een beetje ongemakkelijk aan? Als dat waar is, zouden de zingende vrouwen het in dat opzicht beter moeten doen.

Dat blijkt niet automatisch het geval te zijn. Beyoncé zingt over een overleden vader in Daddy Lessons, net als Reba McEntire in The Greatest Man I Never Knew, een grote country-hit uit 1992. Maar toch lijkt er verschil te zijn met de mannen. Zo blikken Loretta Lynn en Nancy Sinatra in respectievelijk They Don’t Make ‘Em Like My Daddy Anymore van en It’s For My Dad niet melancholiek terug – dit zijn statements van trotse dochters gericht aan levende vaders én aan de buitenwereld.

Ook in het veel intiemere Winter van Tori Amos worden jeugdherinneringen gemengd met episodes in het hier en nu, net als in The Jacket van Ashley McBride, waarover ik eerder al eens schreef. Dus het lijkt er inderdaad op dat vrouwelijke artiesten directer zijn en meer tegen hun vader durven te zeggen dan hun mannelijke evenknieën.

Toch is mijn ultieme vaderdaglied afkomstig van een mannelijke artiest: Father, Son van Peter Gabriel. Geen opgewekt nummer, meer een gedragen hymne, afkomstig van Gabriels album OVO uit 2000. Klik hem maar even aan, dan krijg je de videoclip erbij, met zwart-witbeelden die het lied ondersteunen.

We zien een merkwaardig koppel. De broze oude man, de forsgebouwde zoon van middelbare leeftijd. Bezig met yoga of een andere vorm van lichaamswerk. Geen gemakkelijke relatie, zo lijkt het, geen gemakkelijke mannen (‘struggling in our separate ways’, ‘looking for release through the pain’), en ook voor hen was praten kennelijk niet gemakkelijk.

En toch vinden ze elkaar, vader en zoon. De twee kijken elkaar nauwelijks aan, maar zitten rug aan rug, staan zij en zij, arm in arm. En samen kijken ze uit over de moors: ‘See how far we have come, how far can we go’. Dit is hun manier om bij elkaar te komen. Peter Gabriel vond een prachtige manier om deze bijzonder relatie uit te drukken in een lied –  voor het te laat was.

Alle genoemde liedjes vind je op de Goeie Nummers-playlist op Spotify. Over een ander mooi zoon-vadernummer schreef ik eerder deze blogpost.