Derek and The Dominoes

1970 was een buitengewoon vruchtbaar jaar voor de popmuziek. Met onder meer Let It Be (The Beatles), Idlewild South (The Allman Brothers Band), Stage Fright (The Band), Déjà Vu (CSN&Y), Ladies of the Canyon (Joni Mitchell) en Moondance (Van Morrison). En dit rijtje jubileumalbums laat zich gemakkelijk uitbreiden. Bijvoorbeeld met Layla and Other Assorted Love Songs van Derek and the Dominos, dat komende maandag 9 november vijftig wordt.

Vanaf 1963 had Eric Clapton (Ripley, 1945) op stormachtige wijze carrière gemaakt in de bluesrockbands The Yardbirds en John Mayall & the Bluesbreakers en in de ‘supergroepen’ Cream (met Jack Bruce en Ginger Baker) en Blind Faith (met Steve Winwood). Claptons ster als sologitarist was op een gegeven moment zelfs zo hoog gerezen dat de slogan ‘Clapton is God’ door een fan op een muur werd gespoten en daarna een heel eigen leven ging leiden – tot ontsteltenis van de muzikant zelf. (meer…)

liefde-op-het-eerste-gezicht Ze zeggen dat de eerste indruk bij ontmoetingen allesbepalend is. Maar andersom is ook waar: het laatste beeld dat je van iemand krijgt, is wat blijft hangen. Hetzelfde geldt voor liedjes. Over de entree van liedjes ging het op dit blog al eerder. Vandaag over de manier waarop het podium verlaten wordt: het uitro.

kwalitaria-1 Het uitro lijkt een ondergeschoven kindje. Het begint al bij het woord zelf. Een mix van Latijn en Nederlands, zoiets als Kwalitaria of Doehetzelvia. Het staat niet in Van Dale of Groene Boekje. Zelfs in het Engels is outtro niet officieel erkend. En dan hebben we het nog niet over de spelling waarover we geen keuze willen maken, met één of twee t’s.

Belangrijker: luisterend naar popliedjes dringt zich de gedachte op dat met name het ding zelf niet al te veel aandacht krijgt. Alsof intro en middenstuk zo’n beetje alle creativiteit hebben opgesoupeerd. Globaal zie je slechts vier soorten eindes:

langzaam wegsterven (fade-out) – vroeger de standaard-methode, tegenwoordig steeds minder
tegelijk stoppen via een kunstige break
de instrumenten één voor één afscheid laten nemen
vertragen en met z’n allen keihard tegelijk op het instrument slaan (BOEMMM)

Dat is het zo’n beetje. Veel variatie is er niet in te bekennen. Terwijl de luisteraar wel met dat slotakkoord achterblijft nadat de laatste klanken zijn weggestorven…

the-buoys-give-up-your-guns-rood Soms vormt het uitro echter een belangrijk – zo niet het belangrijkste – deel van een lied. Give Up Your Guns van The Buoys is daar een mooi voorbeeld van. De romantische outlaw-song met zijn rijke strijkerspartijen, in 1972 een behoorlijke hit in ons land, lijkt gemaakt te zijn voor het uitgesponnen uitro met door elkaar heen dwarrelende fluit-, viool- en gitaarpartijen.

hoes-layla-and-other-assorted-love-songs Een ander bijzonder voorbeeld is Layla van Eric Clapton/Derek and The Dominoes uit 1970. Na het intro met de beroemde gitaarriff krijg je eerst een uptempo beginstuk met twee getourmenteerde coupletten en refreinen. Dan, na ongeveer drie minuten, vertraagt de muziek om over te gaan in iets heel anders dat er toch helemaal bij hoort. De piano begint een nieuw akkoordenschema, de jankende slide van Duane Allman valt in en vier minuten lang maakt heftige liefdespijn plaats voor puur instrumentale melancholie. Wow.