In een popsong kan regen veel verschillende dingen betekenen: somberheid en tegenslag maar ook vrijheid en ontlading. Wind wijst vaak op veranderlijkheid maar ook op verkoeling. Van de meteorologische verschijnselen in liedjes is sneeuw misschien wel het meest eenduidige én het meest positieve: het staat voor plezier en schoonheid. Maar bij mijn zoektocht naar het mooiste sneeuwlied merkte ik dat artiesten toch verschillende aspecten van de fraaie sneeuwkristallen bezingen.

Denk je aan sneeuwliedjes, dan denk je waarschijnlijk in eerste instantie aan populaire kerstkrakers als Jingle Bells of White Christmas. In deze nummers staat sneeuw voor pret, jolijt, gezelligheid en saamhorigheid. We glijden op een arrenslee door een wit landschap, werpen een blik vanuit het warme knusse huis op kinderen die buiten een sneeuwpop maken of sneeuwballen gooien. Deze positieve clichés leveren echter niet gauw een lied van bijzondere kwaliteit op.

Het kan ook anders, want sneeuw dempt alle geluiden en zorgt voor verstilling. Op 50 Words For Snow (2011) van Kate Bush staat dit idee centraal. Alle zeven liedjes (of eerder: muziekstukken) spelen zich af tegen een decor van neerdwarrelende sneeuwvlokken. Ze weerspiegelen het gevoel van iemand die op gelukzalige wijze is ingesneeuwd. Sociale verplichtingen zijn weggevallen, een staat van euforie blijft over. En het knappe is dat deze muziek op de een of andere manier zelfs iets van de stilte van sneeuw weet te vangen.

Sneeuw heeft ook iets geheimzinnigs. De witte vlokken verpakken onze omgeving in wit dons: alle vertrouwde contouren worden minder scherp en tegelijk worden ze geaccentueerd. In Lock All The Gates (We Got By, 1976) verleidt Al Jarreau de luisteraar om mee te gaan naar een tijd en plaats waar alles kan gebeuren. Luister naar de eerste regels: ‘By snowy fields and lanes she keeps the waiting’.

Soms kun je in sneeuw zelfs iets van verlossing voelen. Je staat ’s ochtends op en ziet dat de gure en donkere winterwereld ongemerkt ineens licht en windstil is geworden. De lente is nog ver weg, maar die wonderlijke sensatie kan je een tijdlang optillen en de lange winter wat korter maken. Bovendien is sneeuw voor de meeste mensen op aarde ook een zeldzaam verschijnsel. De besneeuwde plek voelt alsof hij is uitverkoren, samen met de mensen die er wonen. Die sensatie is de basis voor het mooiste sneeuwlied van vandaag: Van Morrisons Snow in San Anselmo, de openingstrack van zijn album Hard Nose The Highway uit 1973.

Snow in San Anselmo is een buitenbeentje in het oeuvre van de Ierse zanger. In de basis is het een typisch Morrison folksoul-nummer, maar door de twee jazzy intermezzo’s en de inzet van een klassiek zangkoor wijkt het er ook totaal van af. Door de stijlwisselingen duurt het dan ook even voordat je je als luisteraar helemaal aan het nummer gewonnen geeft. Pas als je het een paar keer draait valt alles op zijn plaats.

San Anselmo is een stadje aan de Amerikaanse westkust, in de buurt van Morrisons verblijfplaats in die periode. In het milde zeeklimaat van Californië met zijn zachte winters werden de bewoners destijds verrast door de eerste sneeuw in meer dan dertig jaar. Voor de Ierse zanger aanleiding voor een associatieve sfeerschets waarin aardse zaken (een pannenkoekenrestaurant) en bovenaardse verschijnselen (een opera die plotseling aanvangt) zich onnavolgbaar met elkaar vermengen.

De jazzy stukken roepen de rondwervelende sneeuwvlokken op, het koor doet je opstijgen, voordat het lied ten slotte langzaam tot rust komt. ‘It hadn’t happened in over thirty years / But it was laying on the ground / But is was laying on the ground.’ Het is geen zinsbegoocheling, het is echt, en wij mogen het meemaken – dat gevoel van verwondering en dankbaarheid weet Morrison in dit sneeuwlied te vangen. Kippenvel.

Voor het eerst in lange tijd is er weer sneeuw in het land. Laat je verwonderen en geniet ervan!