‘Ik haal levensvreugde uit liefdesliedjes met tedere teksten’. Aldus de 100-jarige Jos Wessels vorige week in een vraaggesprek met De Volkskrant, die dit jaar hetzelfde jubileum viert. Ballads van Frank Sinatra, Tony Bennett, Sarah Vaughan en Ella Fitzgerald, daar luistert Jos nog veel naar. Waarbij zijn herinneringen de klanken aanvullen die zijn gehoor niet meer zo precies kan onderscheiden.

Het zijn wijze woorden, waar ook mensen onder de honderd wat aan kunnen hebben. Want waarom zou je de beperkte tijd die je hier op aarde gegeven is besteden aan ruzie, chagrijn of ontevredenheid? ‘Try a little tenderness’ zong Otis Redding al in 1966, in 1998 nog in het Nederlands vertaald door Raymond van het Groenewoud als Een beetje tederheid. Daarom zoeken we vandaag naar het tederste liefdesliedje in de popmuziek. Waar zou dat te vinden zijn?

In het woordenboek vinden we onder ‘tederheid’ omschrijvingen als zacht gevoel, gevoeligheid, koestering, zachte en hartelijke liefde. Het ligt dus niet voor de hand dat we vandaag bij harde genres als metal, punk, rock, funk of hiphop moeten zijn. En tekstueel mogen er geen harde of mogelijk dubbelzinnige woorden vallen – dus dan kun je artiesten als Bob Dylan, Loudon Wainwright III, Randy Newman en Elvis Costello gevoeglijk opzij leggen.

En als ik zelf nog een criterium mag toevoegen: het liedje is bij voorkeur ook niet mierzoet. Waarmee een Love Me Tender (Elvis Presley), From This Moment On (Shania Twain) en All of Me (John Legend) helaas buiten de boot vallen. Maar ook als we al deze genres, artiesten en nummers even negeren, blijft er nog flink wat over. Bijvoorbeeld bekende soulslijpers als Warm and Tender Love (Percy Sledge), You Send Me (Sam Cooke) en I’ll Take Care of You (Bobby Bland).

Voor de tederste liefdesliedjes, besluit ik, moeten we zijn bij de zachtste stemmen. Colin Blunstone, Paul Simon, Cat Power, Lisa Hannigan, Patrick Watson, dat soort artiesten. Maar ook een liedje als Lou Reeds Perfect Day zou in aanmerking kunnen komen, als we voor de volle honderd procent zouden kunnen geloven in de ernst en oprechtheid van de vaak zo afstandelijke Reed. Uiteindelijk kom ik uit bij Sufjan Stevens, een van de sterkste fluisterzangers van de afgelopen twee decennia.

Singer-songwriter en multi-instrumentalist Stevens schoot in 2000 het poplandschap binnen met zijn folkpopalbum A Sun Came en maakte vijf jaar later nog meer furore met Illinoise. Op het autobiografische album Carrie & Lowell uit 2015 staat het intieme Should Have Known Better, waarschijnlijk het tederste liefdesliedje dat ik ken. Een lied waarbij je je onwillekeurig afvraagt of je het wel mag horen.

Begeleid door niet veel meer dan een akoestische gitaar probeert Stevens met zichzelf en zijn verleden in het reine te komen. Op het album verwerkt hij de dood van zijn moeder Carrie, een getroebleerde vrouw die het gezin verliet toen de zanger nog klein was. In de eerste coupletten van Should Have Known Better voeren donkere gedachten de boventoon, waarna de zanger uiteindelijk zichzelf en haar troost met de belofte zich te concentreren op het licht in plaats van de ‘dark shroud’ die hij ook altijd boven zich weet. Het tederste liefdesliedje gaat over een moeder en een zoon. In zijn zware thematiek wijkt het af van het werk van Sinatra en Vaughan waar Jos Wessels zo graag naar luistert – en toch brengt het levensvreugde.